ماستکتومی یک جراحی سینه است که در آن پستان به طور کامل یا جزئی برداشته می‌شود. این عمل معمولاً به منظور درمان سرطان پستان یا پیشگیری از آن انجام می‌شود.
در مواردی که فرد به سرطان پستان مبتلا است یا در معرض خطر بالای ابتلا به آن قرار دارد، جراحی ماستکتومی ممکن است بهترین گزینه برای جلوگیری از گسترش بیماری باشد. انواع مختلف ماستکتومی وجود دارد که بسته به شرایط فرد و میزان پیشرفت سرطان انتخاب می‌شود.
این انواع شامل ماستکتومی ساده، ماستکتومی اصلاحی، ماستکتومی نجات‌دهنده پستان و ماستکتومی بازسازی‌شده هستند که هر یک هدف خاصی را دنبال می‌کنند و می‌توانند بسته به وضعیت بیمار، جراح انتخاب شوند.
فهرست محتوا
ماستکتومی چیست؟
ماستکتومی یک جراحی است که به منظور برداشتن تمام یا بخشی از پستان انجام می‌شود. این عمل عمدتاً برای درمان یا پیشگیری از سرطان پستان صورت می‌گیرد و بسته به نوع و مرحله سرطان، روش‌های مختلفی دارد. در برخی موارد، ماستکتومی می‌تواند به عنوان یک اقدام پیشگیرانه برای افرادی که در معرض خطر بالای سرطان پستان هستند، مانند افرادی با سابقه خانوادگی قوی این بیماری، توصیه شود.
این جراحی ممکن است شامل حذف کامل بافت پستان، غدد لنفاوی یا حتی عضلات زیر پستان باشد. بعد از انجام ماستکتومی، برخی از بیماران برای بازسازی پستان از عمل پروتز سینه استفاده می‌کنند.
این عمل به بازسازی ظاهر پستان کمک می‌کند و می‌تواند تأثیر زیادی بر بهبود کیفیت زندگی فرد پس از جراحی داشته باشد. انتخاب نوع ماستکتومی و تصمیم‌گیری برای انجام ماموپلاستی باید بر اساس مشاوره پزشکی و شرایط فردی بیمار انجام شود.
تخلیه پستان در چه مواردی انجام می شود؟
تخلیه پستان یک عمل جراحی است که در آن تمام یا بخشی از پستان برداشته می‌شود. این جراحی معمولاً در مواردی که سرطان پستان تشخیص داده می‌شود، برای جلوگیری از گسترش بیماری به سایر قسمت‌های بدن انجام می‌شود.
همچنین در برخی موارد، افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان پستان هستند، از جمله افرادی که دارای سابقه خانوادگی قوی سرطان پستان یا جهش‌های ژنتیکی هستند، ممکن است تخلیه پستان به عنوان یک اقدام پیشگیرانه توصیه شود.
در عمل جراحی سینه که شامل تخلیه پستان است، بسته به شرایط بیمار و نوع سرطان، روش‌های مختلفی از جمله ماستکتومی ساده، ماستکتومی اصلاحی یا ماستکتومی نجات‌دهنده پستان انجام می‌شود. این جراحی می‌تواند به فرد کمک کند تا از گسترش سرطان جلوگیری شود و به عنوان بخشی از برنامه درمانی، تأثیر مثبتی در مبارزه با بیماری داشته باشد.
روش جایگزین ماستکتومی وجود دارد؟
بله، روش‌های جایگزین برای ماستکتومی وجود دارند که بسته به نوع و مرحله سرطان پستان یا شرایط فرد بیمار، می‌توانند گزینه‌های مناسبی باشند. یکی از این روش‌ها جراحی محافظ پستان است که در آن بافت سالم پستان حفظ شده و تنها تومور سرطانی و نواحی اطراف آن برداشته می‌شود. این روش معمولاً در مواردی که سرطان به مرحله پیشرفته نرسیده و تنها محدود به بخشی از پستان است، استفاده می‌شود.
روش دیگر تراپی هدفمند است که با استفاده از داروهای خاص برای کوچک کردن تومورها و جلوگیری از رشد آن‌ها، ممکن است نیازی به جراحی کامل نداشته باشد. همچنین در برخی موارد، رادیوتراپی یا درمان‌های شیمیایی نیز به جای جراحی استفاده می‌شوند.
اما در صورتی که جراحی لازم باشد، روش‌هایی مانند عمل ماموپلاستی که شامل برداشتن تنها بخشی از پستان است، می‌تواند به جای ماستکتومی کامل انجام شود. در نهایت، انتخاب روش مناسب بستگی به وضعیت سرطان، تمایل بیمار و توصیه‌های پزشک دارد.
عمل ماستکتومی چگونه انجام می‌شود؟
عمل ماستکتومی یک جراحی است که در آن پستان به طور کامل یا جزئی برداشته می‌شود. این عمل معمولاً برای درمان سرطان پستان یا پیشگیری از آن در افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان پستان هستند، انجام می‌شود. روند انجام این جراحی بستگی به نوع ماستکتومی انتخابی و وضعیت بیمار دارد.
مراحل انجام عمل ماستکتومی:
- مشاوره و ارزیابی پزشکی: پیش از جراحی، بیمار تحت ارزیابی دقیق پزشکی قرار می‌گیرد. این شامل بررسی نوع و مرحله سرطان، تاریخچه پزشکی، شرایط جسمانی و مشاوره روانی است. جراح و تیم پزشکی بهترین نوع ماستکتومی را بر اساس این ارزیابی‌ها پیشنهاد می‌دهند.
- بیهوشی عمومی: عمل ماستکتومی معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. بیمار در طول جراحی خواب است و هیچ دردی احساس نمی‌کند.
- انجام جراحی: جراح پس از بیهوشی، برش‌هایی در ناحیه پستان ایجاد می‌کند تا بافت پستان، غدد لنفاوی یا بافت‌های دیگر را بردارد. نوع ماستکتومی که انجام می‌شود بستگی به شرایط بیمار دارد:
- ماستکتومی ساده: در این نوع، تنها بافت پستان برداشته می‌شود و هیچ بخشی از غدد لنفاوی یا بافت‌های دیگر حذف نمی‌شود.
- ماستکتومی اصلاحی: علاوه بر برداشتن پستان، غدد لنفاوی زیر بغل نیز برداشته می‌شوند تا از گسترش سرطان به دیگر نقاط بدن جلوگیری شود.
- ماستکتومی نجات‌دهنده پستان: در این نوع، تنها بخشی از بافت پستان که به سرطان مبتلا شده است، برداشته می‌شود و پستان به طور کامل حفظ می‌شود.
- بازسازی پستان: در برخی از موارد، جراحی بازسازی پستان پس از ماستکتومی انجام می‌شود. این عمل می‌تواند بلافاصله پس از جراحی ماستکتومی یا در یک مرحله جداگانه انجام شود. هدف از بازسازی پستان، بازگرداندن ظاهر طبیعی پستان و بهبود کیفیت زندگی بیمار است.
- مراقبت پس از عمل: پس از عمل ماستکتومی، بیمار باید تحت مراقبت‌های ویژه قرار گیرد. این شامل مراقبت از زخم‌های جراحی، کنترل درد و نظارت بر وجود هرگونه عوارض احتمالی است. همچنین، ممکن است بیمار نیاز به درمان‌های مکمل مانند شیمی‌درمانی، رادیوتراپی یا هورمون‌درمانی داشته باشد.
عمل ماستکتومی یک روش موثر برای درمان سرطان پستان است که در موارد خاص برای پیشگیری از سرطان در افرادی با ریسک بالا نیز انجام می‌شود. تصمیم‌گیری برای انجام این جراحی باید تحت نظر پزشک متخصص و با بررسی شرایط فردی صورت گیرد. جراحی ماستکتومی می‌تواند به‌طور قابل توجهی به درمان و بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کند.
انواع ماستکتومی
عمل ماستکتومی، که به برداشتن پستان به‌طور کامل یا جزئی گفته می‌شود، بسته به وضعیت بیمار و نوع سرطان پستان، به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. در ادامه، به توضیح انواع مختلف ماستکتومی می‌پردازیم:
ماستکتومی ساده
ماستکتومی ساده یا استاندارد شامل برداشتن تمام بافت پستان است، اما هیچ بخشی از غدد لنفاوی یا بافت‌های دیگر مانند عضلات زیر پستان برداشته نمی‌شود. این روش بیشتر زمانی انجام می‌شود که سرطان به بافت‌های اطراف پستان گسترش نیافته باشد و هدف تنها برداشتن پستان برای درمان یا پیشگیری است. این جراحی نسبتاً کم تهاجمی است و دوره نقاهت آن کوتاه‌تر از روش‌های دیگر است.
ماستکتومی رادیکال
در ماستکتومی رادیکال، تمام پستان، غدد لنفاوی زیر بغل و عضلات بزرگ سینه (پکتورالیس بزرگ) برداشته می‌شود. این روش معمولاً در مواردی انجام می‌شود که سرطان به بافت‌های عمیق‌تر و غدد لنفاوی گسترش یافته باشد. ماستکتومی رادیکال به‌عنوان یک روش قدیمی شناخته می‌شود و امروزه کمتر از آن استفاده می‌شود زیرا روش‌های پیشرفته‌تر و کمتر تهاجمی‌تر جایگزین آن شده‌اند.
ماستکتومی رادیکال اصلاح‌شده
ماستکتومی رادیکال اصلاح‌شده مشابه ماستکتومی رادیکال است، با این تفاوت که در این روش، عضلات بزرگ سینه حفظ می‌شوند. این جراحی معمولاً زمانی انجام می‌شود که سرطان به غدد لنفاوی زیر بغل گسترش یافته باشد، اما نیاز به برداشتن عضلات سینه وجود ندارد. این روش نسبت به ماستکتومی رادیکال تهاجم کمتری دارد و دوره نقاهت کوتاه‌تری به همراه دارد.
ماستکتومی پارشیال یا قطعه‌ای
ماستکتومی پارشیال یا قطعه‌ای به برداشتن بخشی از بافت پستان گفته می‌شود، نه تمام پستان. این نوع جراحی معمولاً زمانی انجام می‌شود که تومور به اندازه‌ای کوچک است که تنها بخشی از بافت پستان باید برداشته شود و هدف حفظ ظاهر پستان است. این روش برای بیماران مبتلا به سرطان پستان در مراحل اولیه و در مواردی که سرطان به سایر بخش‌های پستان گسترش نیافته باشد، توصیه می‌شود. این روش به‌طور قابل توجهی از جراحی کامل پستان کم تهاجمی‌تر است.
چه زمانی برداشتن کل بافت پستان فرد ضرورت دارد؟
برداشتن کامل بافت پستان (ماستکتومی) در شرایط خاصی ضرورت دارد که به وضعیت سرطان و سلامت بیمار بستگی دارد:
1. سرطان پیشرفته یا پخش شده
اگر سرطان به بافت‌های دیگر مانند غدد لنفاوی یا عضلات گسترش یابد، برداشتن کل پستان برای درمان و جلوگیری از عود بیماری ضروری است.
2. سرطان در هر دو پستان
در مواردی که سرطان در هر دو پستان وجود داشته باشد، ممکن است ماستکتومی برای کاهش خطر گسترش بیماری انجام شود.
3. ریسک بالای ابتلا به سرطان
برای افرادی که دارای تاریخچه خانوادگی قوی از سرطان پستان یا جهش‌های ژنتیکی هستند، ماستکتومی پیشگیرانه به‌منظور کاهش احتمال ابتلا به سرطان توصیه می‌شود.
4. ناکامی در درمان‌های دیگر
اگر درمان‌های دیگر مؤثر نباشند و سرطان همچنان در حال رشد باشد، ماستکتومی به‌عنوان آخرین گزینه برای کنترل بیماری در نظر گرفته می‌شود.
برداشتن کل پستان باید بر اساس مشورت با پزشک و ارزیابی دقیق وضعیت بیمار انجام شود.
مراقبت های بعد از جراحی ماستکتومی
بعد از جراحی ماستکتومی، مراقبت‌های دقیق و مستمر برای بهبود سریع و جلوگیری از عوارض احتمالی ضروری است. بیمار باید به طور مرتب از محل جراحی مراقبت کند تا از عفونت و التهاب جلوگیری شود. پزشک معمولاً توصیه می‌کند که بیمار در روزهای اول پس از جراحی به آرامی حرکت کند و از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کند.
همچنین استفاده از لباس‌های مناسب و ضد عفونی کننده‌ها برای حفظ بهداشت محل جراحی مهم است. در برخی موارد، ممکن است پزشک توصیه به تخلیه مایعات جمع‌شده در ناحیه جراحی داشته باشد تا از ایجاد عفونت یا تورم جلوگیری شود.
اگر بیمار تصمیم به استفاده از پروتز سینه داشته باشد، باید مشاوره‌های لازم را از پزشک خود دریافت کرده و زمان‌بندی مناسب برای قرار دادن پروتز سینه بعد از جراحی را مشخص کند. به طور کلی، قرار دادن پروتز سینه می‌تواند کمک زیادی به بازیابی اعتماد به نفس و ظاهر طبیعی سینه‌ها کند.
پس از جراحی ماستکتومی و استفاده از پروتز سینه، بیمار باید از فشار و ضربه به ناحیه جراحی خود اجتناب کند و از فیزیوتراپی برای حفظ تحرک و بهبود سریع‌تر استفاده کند.
عوارض عمل ماستکتومی
عمل ماستکتومی، مانند هر جراحی دیگری، ممکن است با برخی عوارض همراه باشد. یکی از شایع‌ترین عوارض، درد و تورم در ناحیه جراحی است که معمولاً در هفته‌های اول پس از عمل مشاهده می‌شود. در برخی از بیماران ممکن است مشکلاتی مانند عفونت، خونریزی یا تجمع مایعات در محل جراحی رخ دهد که نیاز به مراقبت‌های ویژه دارند. همچنین، تغییرات در حس سینه‌ها یا آسیب به اعصاب ممکن است منجر به بی‌حسی یا درد مزمن در ناحیه جراحی شود.
علاوه بر این، برای برخی از بیماران، که تصمیم به استفاده از پروتز سینه بعد از ماستکتومی می‌گیرند اگر عمل توسط جراح متخصص صورت نگیرد و یا کیفیت پروتز استفاده شده پایین باشد، می‌تواند مشکلاتی را به همراه داشته باشد که شامل جابجایی یا عفونت پروتز می‌شود.
ترمیم و بازسازی سینه بعد از جراحی ماستکتومی
ترمیم و بازسازی سینه بعد از جراحی ماستکتومی یکی از مراحل مهم در روند درمان است که به بازگرداندن اعتماد به نفس و ظاهر طبیعی بیمار کمک می‌کند. جراحی بازسازی سینه معمولاً پس از انجام ماستکتومی و به دلایل زیبایی یا روانی برای بیماران انجام می‌شود. این جراحی می‌تواند با استفاده از پروتز سینه یا از بافت بدن خود بیمار (پیوند بافتی) انجام گیرد. انتخاب روش مناسب بستگی به وضعیت بیمار، ترجیحات شخصی و مشاوره با جراح متخصص دارد.
بازسازی سینه می‌تواند در یک یا چند مرحله انجام شود. در بسیاری از موارد، جراحی بازسازی سینه به‌طور همزمان با ماستکتومی انجام می‌شود، اما گاهی اوقات ممکن است بیمار تصمیم بگیرد که این فرآیند را به تأخیر بیندازد.
فرآیند بازسازی می‌تواند به بهبود ظاهر جسمی و روانی بیمار کمک کند و به او این امکان را بدهد که پس از جراحی، زندگی روزمره خود را با احساس راحتی بیشتری ادامه دهد. مهم است که بیمار از قبل اطلاعات دقیقی درباره این نوع جراحی و مراحل آن دریافت کند تا تصمیم آگاهانه‌ای اتخاذ کند.
سخن پایانی
جراحی ماستکتومی یک فرآیند پیچیده است که به دلیل تاثیرات جسمی و روانی آن نیاز به مراقبت و تصمیم‌گیری دقیق دارد. انتخاب روش درمانی مناسب، چه ماستکتومی یا روش‌های جایگزین مانند لامپکتومی، باید با مشورت پزشک متخصص صورت گیرد.
بازسازی سینه نیز می‌تواند بخش مهمی از روند بهبود بعد از ماستکتومی باشد و به بیماران کمک کند تا اعتماد به نفس خود را باز یابند. در نهایت، توجه به نیازهای فردی هر بیمار و درک فرآیندهای مختلف درمانی می‌تواند به دستیابی به بهترین نتیجه کمک کند.
